نگاهی به عملکرد و جایگاه نشریات دانشجویی ایران در سایه ارزش های آزادی بیان
نگاهی به جایگاه نشریات دانشجویی
جنبش دانشجویی ایران با نقش برجسته ای که در تحولات سیاسی یک صد سال اخیر ایران ایفا کرده است و با داشتن جمعیتی بیش از یک ملیون و نیم اهمیت انکار ناپذیری در حیات سیاسی جامعه ایران دارد. جنبش دانشجویی دارای مکانیسم های رسمی و غیر رسمی بسیاری برای شناخت اهداف ، فکر جمعی و سازماندهی خود است. در این میان نشریات دانشجویی یکی از مهمترین این ابزار می باشند.
طیف وسیعی از مسائل صنفی تا سوژه های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی موضوعات مورد علاقه نشریات دانشجویی را شکل می دهند. این طیف وسیع موضوعات گاها منجر به شکل گیری نشریات تخصصی دانشجویی با محتوای سیاسی، فرهنگی یا... نیز می گردد.
اما اهمیت این نشریات در خصوصیات دیگری است که به چند مورد از آنها اشاره می کنیم: انتقادی تر و رادیکال تر بودن نشریات دانشجویی نسبت به رسانه های رسمی ، انتشار تفکرات و گرایشات سیاسی به صورت چند صدایی که تمرینی برای یک جامعه باز و حکومت دموکراتیک می تواند باشد، ارتباط مستقیم این نشریات با فعالین دانشجویی که منجر به بیان بهتر تفکرات، خواسته ها و نقدهای دانشجویان می شود، داشتن طیف وسیعی از مخاطبان در خارج از محیط های دانشگاهی به خصوص معلمان، کارگران و بعضی محیط های روشنفکری و هنری.
با توجه به طیف وسیع موضوعات و مخاطبان این نشریات ارزش اجتماعی و میزان تاثیر گذاری آنها را به سرعت می توان دریافت.
موقعیت نشریات دانشجویی از دیدگاه قانونی
نشریات دانشجویی فعال در ایران را از دیدگاه قانونی به دو طیف می توان تقسیم کرد:
۱- نشریات که به صورت قانونی و با مجوز و بر اساس آیین نامه نشریات دانشجویی مصوب وزارت علوم ایران فعالیت می کنند. این نشریات امکان دریافت کمک های مالی از دولت و امنیت نسبی در هنگام چاپ و پخش نشریه را دارند اما با طیفی از محدودیت های قانونی و غیر قانونی نیز مواجهه اند که در بخش بعدی بیشتر به این مشکلات خواهیم پرداخت.
۲- نشریاتی که توسط فعالین دانشجویی خارج از چهارچوب قانون و بدون هیچ گونه مجوزی چاپ می گردند یا در فضای اینترنتی منتشر می شوند.این نشریات با مشکل سانسور و محدودیت در مطالب خود مواجه نیستند اما نویسندگان و دست اندرکاران این نشریات علاوه بر مشکلات چاپ و تبلیغ در صورت دستگیری توسط پلیس به سرعت در معرض اخراج از دانشگاه و آزار و اذیت بیشتر توسط نیروهای امنیتی قرار می گیرند.
چالش ها و راه کار های پیشاروی نشریات دانشجویی
در نکات پایین مواردی از مهمترین مشکلات نشریات دانشجویی را به صورت خلاصه می توان یافت:
• تعیین پیش شرط های گوناگون در آیین نامه وزارت علوم درباره شرایط مدیر مسئول، محدودیت مطالب قابل چاپ و نحوه انتشار و توزیع نشریات دانشجویی
• عدم رعایت آیین نامه نشریات دانشجویی توسط مسئولین دانشگاه ها، زمانی که آیین نامه فوق بر حقوق دانشجویان در حیطه نشریات دانشجویی تاکید دارد.
• بر طبق آیین نامه نشریات دانشجویی مرجع رسیدگی به تخلفات این گونه از نشریات، شورای ناظر بر نشریات دانشجویی مرکب از نمایندگان دانشجویان و نمایندگان دانشگاه می باشد. اما در موارد بسیاری با شکایت نیروهای امنیتی همچون سپاه و وزارت اطلاعات بسیاری از این نشریات با دستور نیروهای امنیتی بسته شده و در مواردی نویسندگان آنها در دادگاه عمومی مجرم شناخته شده و به زندان محکوم گردیده اند.
• غیر از مشکلات آیین نامه ای و قانونی پیشاروی نشریات دانشجویی می توان فراتر بودن نیروهای امنیتی از هر قانونی و تفسیر دلبخواهی قانون توسط مجریان آن را بزرگترین مشکل دانست.
نشریات دانشجویی تاکنون از طریق دو راه جهت مقابله با معضلات فوق قدم برداشته اند
• استفاده از پتانسیل های صنفی، انتخاب نمایندگان فعال از میان مدیران مسئول نشریات دانشجویی و استفاده از پتانسیل های قانونی و صنفی که به راحتی با اقدامات خلاف قانون مسئولین دانشگاه یا نیروهای امنیتی بلوکه می شوند.
• رفتن به سمت انتشار نشریات بدون مجوز که با صفحات کم چاپ و به صورت شب نامه یا به صورت دست به دست در بین دانشجویان توزیع می شوند. همچنین انتشار این نشریات در فضای اینترنتی و تبلیغ آن در بین گروه های دانشجویی از دیگر امکاناتی است که نشریات دانشجویی برای مقابله با سانسور به سمت آن حرکت می کنند.
در پایان اشاره به این نکته ضروری است که این نوشته تنها چکیده ای از وضعیت نشریات دانشجویی با توجه ویژه به ارزش های آزادی بیان بود.
درباره نویسنده
بهروز کریمی زاده یکی از برجسته‌ترین رهبران جنبش دانشجویی به نام "دانشجویان خواستار آزادی و برابری" در ایران بود. او در سال ۱۳۸۶ باز داشت شد و طبق گزارشات موثق در طول این دوران توسط مقامات دولتی مورد شکنجه بدنی و روانی قرار گرفت.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر